Μεταμόρφωση

Το χωριό Μεταμόρφωση βρίσκεται 5 χλμ. από την πόλη των Μολάων και 78 χλμ νότιο ανατολικά της  Σπάρτης. Το χωριό είναι χτισμένο στους πρόποδες του βουνού «Κουλοχέρα» στις παρυφές του Πάρνωνα σε υψόμετρο 120 μέτρα και σύμφωνα με την τελευταία απογραφή αριθμεί τους 555 κατοίκους. 
Πιστεύεται ότι μια αρχαία πόλη που ονομάζεται Λεύκη, υπήρχε στο βόρειο άκρο του κάμπου Ασωπού και ότι ένα ποτάμι έρεε στη μέση αυτού του κάμπου, με το όνομα του Ασωπού ή της Λεύκης. Στον καταστροφικό σεισμό του 375 μ.Χ., ο ποταμός εξαφανίστηκε υπόγεια και δημιουργήθηκε μια φυσική καταβόθρα στο βόρειο ανατολικό άκρο της πεδιάδας από την οποία πήρε το όνομα «Καταβόθρα» το χωριό μέχρι το 1961.Το 1961 το χωριό μετονομάστηκε σε μεταμόρφωση με αφορμή την ολοκλήρωση του Ιερού Ναού που φέρει το όνομα «Μεταμόρφωση του Σωτήρος» που κτίσθηκε στη θέση του παλιού.

Η Μεταμόρφωση έχει να δείξει κι αυτή τη δική της ομορφιά. Από τη μια μεριά, ο όμορφος κάμπος του χωριού με την ποικίλα βλάστηση και από την άλλη το βουνό της Κουλοχέρας, το οποίο έχει ανακηρυχθεί ως προστατευόμενη περιοχή, είναι πηγές πλούτου και μέρη κατάλληλα για περιπάτους και περισυλλογή. Ξεχωριστό κομμάτι, άξιο παρατήρησης αποτελεί η φυσική Καταβόθρα 1.300 μέτρα νοτιοανατολικά του χωριού, με το λιβάδι που την περιβάλλει και τον υγροβιότοπο στα Βόθανα με την ενδιαφέρουσα χλωρίδα και πανίδα. Ακόμα, χώρος με φυσικό κάλος είναι το ρέμα του Τσάκωνα δυτικά του χωριού, το οποίο είναι φαράγγι ήσυχο, τόπος που ενδείκνυται για περισυλλογή και αυτοσυγκέντρωση. Μέσα στο φυσικό αυτό τοπίο της περιοχής έρχονται να προσθέσουν με την παρουσία τους τα πολλά ξωκλήσια με το ιδιαίτερο ιστορικό και αρχιτεκτονικό τους ενδιαφέρον, του Αγίου Παντελεήμονος, του Αγίου Γρηγορίου, της Αγίας Μαρίνας, της Παναγίτσας, του Αγίου Σπυρίδωνος.

Σπουδαία από άποψη παράδοσης είναι και η περιοχή «Πηγάδια» στα νότια όρια του οικισμού. Πρόκειται για μια περιοχή όπου βρίσκονται παραδοσιακοί νερόμυλοι που αποτελούν μια εικόνα η οποία ξυπνά νοσταλγικές στιγμές του παρελθόντος για τους μεγαλύτερους, και αποτελεί πηγή διδασκαλίας για τους μικρότερους. 

Σπουδαίες προσωπικότητες θεωρούνται  ο τραγουδιστής/ στιχουργός  Γιώργος Λαύκας, ο γιος του γλύπτης  Παναγιώτης Λαύκας και ένας γνωστός άγνωστος Λάκωνας δημιουργός /ποιητής ο Χρήστος Δημότσης.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΑΥΚΑΣ (Σπάρτη 1919 - Αθήνα 1972). Γνωστός λαϊκός τραγουδιστής, μπουζουξής και δημιουργός μεταπολεμικών ρεμπέτικων τραγουδιών (τα περισσότερα σε στίχους του και σε ρυθμό ζεϊμπέκικου). Πήγε στην Αθήνα το 1943 για να σπουδάσει στη Γεωπονική, αλλά τον κέρδισε το λαϊκό τραγούδι.  Κάποια από τα τραγούδια του είναι: "Κι όμως ζει" (1975), "Επιτυχίες" (1983), «Οι μεγαλύτερες επιτυχίες» (1987), "Ψεύτρα Κοινωνία" (1994), «Αφιέρωμα 4» (1995) "Καημός" (1951), "Το στοιχειωμένο σπίτι" (1954), «Αφού με πρόδωσες», «Στο 13 το κελί», «Πεταλούδα», «Αν μ’ αγαπάς θα σε λατρεύω», «Αρρώστησα μανούλα μου», "Θεσσαλονίκη μου μεγάλη" (1963), «Ηλιοβασίλεμα σωστό», «Για μένα μην κλάψεις», «Στους γονείς μου στέλνω γράμμα» και άλλα πολλά.

Ο Παναγιώτης (Νότης)Λαύκας γιος του τραγουδιστή, μπουζουξή και δημιουργού Γιώργου Λαύκα. Ήταν γλύπτης που έζησε στην Αθήνα αλλά μετά ήρθε και εγκαταστάθηκε στη Μεταμόρφωση. Πέθανε το 2010.

Ο Χρήστος Δημότσης γεννήθηκε το 1937 στη Μεταμόρφωση Λακωνίας. Το 1955 σε ηλικία 18 χρονών ξεκίνησε να γράφει τα πρώτα του ποιήματα. Έχει γράψει ποιήματα σε όλες τις μορφές κυρίως όμως σάτιρα. Από το 1955 μέχρι σήμερα έχει γράψει 34 βιβλία και είναι στα σκαριά για το 35^ο.  Έχει δωρίσει βιβλία σε όλες τις Δημόσιες βιβλιοθήκες της Ελλάδας. Διατέλεσε γραμματέας της κοινότητας για 24 χρόνια πράγμα που δείχνει την αγάπη του για τη γενέτειρα του. Πλέον έχει συνταξιοδοτηθεί αφιερώνοντας το χρόνο του στο πνευματικό του έργο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στο χωρίο υπάρχει η παραδοσιακή ταβέρνα «Δημότσης» που την επισκέπτονται άτομα από πολλά μέρη για να γευτούν τις παραδοσιακές γεύσεις της περιοχής. Επίσης στην πλατεία του χωρίο υπάρχει και το μεζεδοπωλείο «Η Φίλια».

Το χωρίο Μεταμόρφωση φημίζεται για το πανηγύρι της Αγίας Μαρίνας στις 16 Ιουλίου (παραμονή). Επίσης υπάρχει και το πανηγύρι  της Μεταμορφώσεως στις 5 Αυγούστου.

Στο χωριό υπάρχει ο Πολιτιστικός Σύλλογος "Μεταμόρφωση Λακωνίας" που συνεχίζει να κρατεί ζωντανά τα έθιμα και τις παραδόσεις αυτού του τόπου. Ένα από τα σημαντικότερα έθιμα στο χωριό είναι του Αϊ-Γιαννιού του Κλήδονα στις 24 Ιουνίου όπου με την συνεργασία του συλλόγου και των παιδιών του χωριού παρουσιάζεται μια αναπαράσταση των παλαιών χρόνων όπου νεαρές κοπέλες πήγαιναν στη βρύση αμίλητες να πάρουν νερό με την συνοδεία αγοριών όπου τις πείραζαν ώστε να μιλήσουν και να ξαναρχίσουν απ’ την αρχή την διαδρομή τους. Και στο τέλος οι νεαρές κοπέλες ρίχνουν τα ριζικάρια μέσα σε μια μεγάλη στάμνα, τραβώντας κάθε φορά ένα ριζικάρι έλεγε η μια στην άλλη κοροϊδευτικά στιχάκια για τον άντρα που θα πάρει. Αυτή την ημέρα στην πλατεία του χωριού στήνεται γλέντι με μουσική και χορό και μια μεγάλη φωτιά στη μέση της πλατείας. Περνάνε από πάνω οι νέοι και καίνε το πρωτομαγιάτικα στεφάνια. 

Ένα δεύτερο έθιμο είναι το καλωσόρισμα  της Άνοιξης παρέα με την νεολαία του χωριού, δένοντας τενεκέδες σε αγροτικά συνήθως και τα παιδία του χωριού πάνω στις καρότσες φωνάζουν το χαρακτηριστικό στιχάκι «Έμπα Μάρτη με χαρά, έβγα τυφλοπόντικα» γυρίζοντας έτσι όλο το χωριό.

ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ... στη ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΛΑΚΩΝΙΑΣ - ΧΟΡΕΥΤΙΚΟ ΜΟΛΑΩΝ

Τις πληροφορίες της πήραμε από τον Πολιτιστικό Σύλλογο και από το βιβλίο «Το χωριό Μεταμόρφωση πρώην Καταβόθρα» που έχει γραφτεί για το χωριό από τον  Γιώργο Κουτσογιαννόπουλο, καθηγητή Χημείας. 

Ένα από τα ποιήματα του Χρήστου Δημότση για την Μεταμόρφωση:

                                    Το χωριό μου
Στους πρόποδες ενός μικρού βουνού χτισμένο                                                                          
από μακριά σαν σαγναντεύω  είσαι χαριτωμένο                                                                   
μικρό χωριό το φως του ηλίου σε σένα πρωτοείδα                                                                       
τα πρώτα βήματα εις τα στενά σου τα δρομάκια πήρα.                                                  
Σαν σε θωρώ χαρά αισθάνομαι μεγάλη                                                                                         
και αν θα φύγω κάποτε θε να ξανάλθω να σε ξανάδω πάλι.              
Και αν θα φύγω απ’ τη ζωή έτσι δεν θα σ αφήσω                                               
πολύ θα σε τιμήσω.    
Κι αν οι ανθρώποι μερικοί μια μέρα με πικράναν                                                                    
και αν τους έκανα καλό, κακό μου κάναν.                                                                                     
Δεν τους παρεξηγώ αυτούς γιατ’ είναι αδίκημα της φύσης                                                       
με ‘σένα τίποτα δεν έχω.                                                                                                                
Και πάντα θα σε καμαρώνω…                                                                                                     
για σένα θα πονώ…  για σένα θα λιώνω……